آسیاب آبی کوشک نو متعلق به قبل از اسلام می باشد و مسیر پایاب قنات زارچ آن به بیش از 2500 سال قبل بر می گردد. این آسیاب در محله قدیمی کوشک نو یزد یکی از قدیمی ترین محله های این استان در کنار برج و بارو و در مسیر اصلی زندان اسکندر واقع شده است. این آسیاب در عمق 22 متری از سطح زمین واقع شده و دارای راهروهای زیبا و دست کنده های قبل از اسلام است و از 7 نورگیر برای نور و تهویه استفاده می شده است.
نکته بسیار مهم این است که 3 قنات قدیمی و معروف یزد با نام های قنات زارچ (طولانی ترین قنات جهان به طول 85 کیلومتر با قدمتی 2500 ساله)، صدری و اله آباد از این محل عبور می کرده و آسیاب توسط قنات اله آباد و صدری کار می کرده. این آسیاب دارای تنوره آب بی نظیر به عمق 16 متر است که عمیق ترین تنوره آسیاب آبی ایران (معروف به تغار رستم) می باشد و به همین علت کارآیی آن بیشتر از آسیاب های معمولی بوده است. پس از به گردش در آوردن آسیاب به وسیله جریان آب قنات، آب برای استفاده مردم به داخل شهر هدایت میشده است.
تنوره، چاه آبی است در عمق زمین که آب قنات درون آن می ریزد و انباشت آب و خروج با فشار آب از انتهای آن باعث چرخش پره های آسیاب می شود. هر چه عمق تنوره بیشتر باشد فشار آب خروجی از انتهای تنوره بیشتر می شود.
در این محل، مکانی برای نگهداری چهارپایان وجود دارد. در آن روزگاران برای حمل غلات به آسیاب و خروج آرد از چهارپایان استفاده می شده است.
در تابستان، دمای درون آسیاب نسبت به سطح زمین 15 درجه خنک تر می باشد و به همین دلیل از این مکان به عنوان محلی برای استراحت نیز استفاده می شده است.
