خانه موتمن الاطبا در محله پامنار و از پرکارترین لوکیشن های فیلم برداری برای ساخت فیلم ها و سریال های تاریخی است.
موتمن الاطبا که بود؟
میرزا زین العابدین خان دنبلی ضرابی ملقب به موتمن الطبا، پزشک ناصرالدین شاه بود. وی نخستین فارغ التحصیل دارالفنون و شاگرد دکتر تلوزان فرانسوی، از پزشکان نامی ایران در دوران قاجار به شمار می‌رود. موتمن الاطبا از بزرگترین جراحان زمان خود بود. از تخصص و مهارت بالای وی در بیرون آوردن سنگ مثانه در کتب و مقاله های متعددی سخن به میان آمده است. همچنین آشنایی کامل با شعر و ادبیات داشته و مخصوصاً به شاهنامه و شعرهای فردوسی عشق می ورزید. میزا زین العابدین خان در سال ۱۲۸۷ خورشیدی درگذشت و تنها فرزندش حسین علی قلی خان بود.
مکاتب اربعه یا چهارگانه طب
بنا به نوشته های محسن روستایی در کتاب تاریخ طب و طبابت در ایران، مطب موتمن الاطبا یکی از “مکاتب اربعه یا چهارگانه طب” بود. این مکاتب به عنوان پدیده ای مهمی در تاریخ پزشکی عهد قاجار، در مقابل مدرسه طب دارالفنون به ظهور رسید.
منظور از مکاتب، مطب چهار نفر از اطبای ممتاز تهران که در حکم مکتبی برای آموزش طبابت بود، می باشد. در این چهار مطب راه نیل به هدف (اشتغال به طبابت) کوتاه بود و حساب و کتاب و پروانه و جواز هم در کار نبود. از این رو طالبین طبابت این راه را انتخاب می کردند و رنج تحصیل در مدرسه را بر خود هموار می ساختند. این مکاتب عبارت بودند از مطب های “میرزا زین العابدین خان موتمن الاطبا، میرزا ابوالحسن خان بهرامی، میرزا علی اکبر خان ناظم الاطبا، میرزاسید حسین خان نظام الحکما”. طالبین علم طب، پس از طی دوره در این مکاتب گواهینامه پزشکی دریافت می کردند.
خانه موتمن الاطبا
منزل شخصی موتمن الاطبا در منطقه پامنار تهران به شماره ۳۱۰۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این منزل که در سال ۱۲۶۲ خورشیدی با مساحت ۸۰۰ متر مربع در کوی موتمن الاطبا پامنار بنا شد. ستون ها و ایوان ها و بافت معماری آن، نمونه ای از معماری و خانه های سنتی دوران قاجار است. استاد موتمن نواده موتمن الاطبا در زمان ثبت خانه مذکور مالک آن بود و با رضایت و خواست خود اجازه ثبت آن خانه را داد.
درباره این خانه می گویند: در آن روزگار یعنی زمان ناصرالدین شاه این ساختمان از بهترین بناهای تهران بود به طوری که ماموران مخفی شاه که مراقب امور مالی بستگان دولت بودند آن را به شاه گزارش دادند. یک روز که موتمن الاطبا به اصطلاح شرفیاب حضور بود، شاه به او گفته بود حکیم باشی شنیده‌ام عمارت سه طبقه ساخته ای و در این مورد از وی تحقیق نموده بود.
