قلعه پرتغالی‌ها یکی از جاذبه‌های دیدنی قشم و شاخص‌ترین اثر تاریخی مربوط به حضور پرتغالی‌ها در جزیره قشم می باشد. طبق اسناد تاریخی این قلعه پس از قلعه هرمز ساخته شده است. پرتغالی‌ها با تصرف تنگه هرمز در حدود 400 سال پیش به تمام خلیج فارس تسلط یافتند. آنها که نخست با مقاصد اقتصادی وارد خلیج فارس شده بودند، اقدام به ساخت قلعه‌هایی نمودند. پرتغالی‌ها در جزایر هرمز، لارک و قشم به ساختن استحکامات نظامی پرداختند.
سازه‌های موجود در این قلعه شامل چهار برج دیده‌بانی، آب انبار بزرگ، آب انبار کوچک، اتاق انبار مهمات، استراحتگاه نگهبان و کارگاه تعمیر توپ بود. در پشت حصار بیرونی قلعه خندقی وجود داشته که اینک پر شده است. ارتفاع بلندترین دیوار باقی مانده آن حدود 7 متر و مساحت کلی آن نزدیک به 2000 متر مربع است. نکته مهم در مورد کاربری این قلعه آن است که این سازه بیشتر از آنکه ویژگی دفاعی داشته باشد از جنبه تدارکاتی مهم بوده است. در واقع این قلعه به صورت انباری بزرگ بوده که جهت تامین آب و دیگر احتیاجات مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
مصالح این سازه از سنگ‌های مرجانی، سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل شده است. یکی از نکات جالبی که در دیواره‌های قلعه به خوبی قابل مشاهده است، فرسایش متفاوت در سنگ‌ها و سیمان متصل کننده آنها (ملات ساروج) است. فرسایش بر روی سنگ‌های آهکی و ماسه سنگی دیواره به شدت اثر نموده و آنها را دچار تحلیل نموده ولی با توجه به سختی بالای ملات ساروج، این بخش‌ها کمتر دچار فرسایش شده و تقریباً دست نخورده باقی مانده و منظره جالبی شبیه لانه زنبوری را در دیواره‌ها به وجود آورده‌اند.
قلعه پرتغالی‌های جزیره قشم پس از 110 سال حضور نیروهای استعمارگر، به وسیله سردار نامی صفوی، امام قلی خان و با رشادت سربازان ایرانی در دوره شاه عباس اول فتح شد. امام قلی خان امیر الامراء فارس و کهکلویه و بویر احمد پسر الله وردی خان با لشکر عظیمی از اقوام مختلف ایرانی از عشایر قشقایی تا لرهای بختیاری و دیگر اقوام و همچنین به کمک مردم محلی به قلعه جزیره قشم می‌تازد. لشکر ایرانی بلافاصله این قلعه را محاصره می‌کنند. به نظر قلعه قشم از استحکام بالایی برخوردار نبوده و پرتقالی‌ها در این رویداد شکست سختی می‌خورند و پس از چند روز قلعه به اشغال سپاه ایران در می‌آید.
سرانجام پرتغالی‌ها پس از شکست، برای همیشه از خلیج فارس خارج می‌شوند. آنچه روشن است این قلعه پس از خروج پرتقالی‌ها و در دوره‌های بعد همچنان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
