خانه بروجردی کاشان در محله تاریخی سلطان امیر احمد قرار دارد. این بنای زیبا توسط بازرگانی به نام سید حسن نطنزی در دوره قاجار، هنگامه حکومت ناصرالدین شاه به سال 1294 هجری قمری بنا شد. ساخت این خانه حدود 18 سال و توسط 25 معمار و هنرمند به طول انجامید.
با اینکه مالک خانه نطنزی الاصل کاشانی بوده ولی به دلیل این که از بروجرد مال التجاره وارد میکرده و با تجار آن شهر نیز در ارتباط بوده است، لذا بر اساس آداب رایج آن روز به حسن بروجردی مشهور شده و این خانه نیز به نام بروجردیها موسوم گردیده است.
معمار طراح و سازنده خانه بروجردی یکی از معمارهای چیره دست کاشان به نام استاد علی مریم بوده است که خانه تاریخی طباطبایی نیز از دیگر آثار این معماری هنرمند کاشانی است.
به طور کلی تزیینات موجود در خانه بروجردیها به دو دسته گچبریها و نقاشیها تقسیم میشوند و موضوعات طرحهای تزیینی شامل نقوش گیاهی، گل و مرغ، شکارگاه، حیوانات، تصاویر اسطورهای، داستانهای قدیمی ایرانی، تصاویر انسانی و موضوعات زندگی روزمره است.
نقاشیهای خانه زیر نظر دو هنرمند بزرگ و نامدار نقاشی ایران در دوره قاجاریه یعنی مرحوم میرزا ابوالحسن غفاری کاشانی ملقب به صنیع الملک، بنیانگذار اولین مدرسه نقاشی در ایران و برادرزاده اش مرحوم میرزا محمدخان غفاری کاشانی (کمال الملک) ترسیم و طرح های گچبری خانه نیز با نظارت این دو استاد بزرگ تهیه شده و به انجام رسیده است .
بعضی از گچبریها به نوعی پیام رسان و با هدف خاصی شکل گرفتند. بطور مثال گلابی تحفه نطنز است و سبدهای گلابی در داخل گچ بریها به نشانه اصالت سید حسن نطنزی است.
همچنین قوری، سماور، آینه و شمعدان از گچبریهای سردر ورودی خانه نشان دهنده اجناسی است که مالک خانه از بروجرد به کاشان میآوردند.
این خانه با مساحت تقریبی 3500 متر مربع با یک حیاط بیرونی برای پذیرایی از میهمانان و برگزاری مراسمها و جشنها و دو حیاط اندرونی مخصوص استفاده خود خانواده بنا شد.
در قسمت جنوبی حیاط بیرونی که بخش تابستاننشین به شمار میرود، مهمترین و زیباترین بخش خانه قرار دارد.
ارتفاع کف تا زیر گنبد در بخش تابستاننشین 18.5 متر است و زیر سقف با یزدیبندی، مقرنس و نقاشیهای مفصل و هنرمندانه تزیین شده است و قرینهوار در لابهلای یزدیبندیها، روزنههای نورگیری که کار تهویه را نیز انجام میدهند، تعبیه شده است.
در بدنه بیرونی گنبد و بر روی روزنها قوسهایی شکیل ایجاد شده که نمای بام را کاملا منحصر به فرد و استثنایی کرده است.
یکی دیگر از بخشهای این خانه سرداب است. تقریبا در تمام خانههای قدیمی کاشان سرداب وجود دارد. دلیل وجود سرداب گرمای بالای فصل تابستان کاشان بوده است، دمای سرداب حدود 10 تا 15 درجه خنک تر از دمای هوا است.