بنا بر روایات کلیسای مریم مقدس سنتی ترین کلیسای شرق و دارای قدمتی صد ساله می باشد. بر روی دیوار، قسمت بالای محل روشن کردن شمع ها عکس رومان عیسی یان و مادرش جلب توجه می کند. او کسی بود که هزینه ساخت کلیسا را بر عهده گرفت و در حدود صد سال پیش نام مادرش “زار وارد عیسی یان” را بر آن نهاد. محل دفن آن دو در قسمت زیرین روشن کردن شمع ها می باشد. معمار این بنا نیکلای مارکف معمار سرشناس بوده است.
کلیسای مریم مقدس و موزه اسقف اعظم آرداک مانوکیان در خیابان ادیان تهران قرار دارد. در این خیابان علاوه بر کلیسا، آتشکده، کنیسه و مسجد هم وجود دارد که سالیان سال پیروان ادیان مختلف در صلح و آرامش کنار هم زندگی کردند و به همین دلیل نام آن را خیابان ادیان نهادند.
موزه اسقف اعظم آرداک مانوکیان
در موزه اسقف اعظم آرداک مانوکیان می توانید با آداب و رسوم، آیین، لباس، بزرگان ارامنه ایران آشنا شوید. این موزه مجهز به سیستم هوشمند سازی موزه ها می باشد. وسائل موزه اهدائی از طرف کلیساها و خانواده ها می باشد. روزنامه ای نود ساله به نام آلیک که هر روز به زبان ارمنی و هفته ای یک روز به زبان فارسی چاپ می گردد.
ادامه مسیر لباس های سنتی از جمله لباس مخصوص کریسمس را مشاهده خواهید کرد. نمونه هایی از نقره جات در این موزه قابل مشاهده است. این امر بدان دلیل است که ارامنه از نقره جات بیشتر استفاده می کنند. همچنین آن دسته از لوازم که در کلیسا ها برای مناسبت های خاص استفاده می شود در این موزه مشاهده خواهید کرد. وسایلی همچون شمعدان ها، کلاه هایی که اسقف ها در مناسبت های مختلف بر سر می گذارند. سر عصاها نسبت به مقام اسقف متفاوت است و همچنین لباس کشیش ها با اسقف ها متفاوت است. در این موزه سیر تحول لباس ارامنه را از ارامنه باستان تا ارامنه ایران مشاهده خواهید کرد.
